Roland HP109-PE 230, Algemene stemming (Master Tune), Ander stemmingssysteem kiezen, Stretch Tuning (andere stemmingscurve)

HP109-PE – Hoofdstuk 5. Andere handige functies
230
■ Algemene stemming (Master Tune)
Als u nauwelijks of helemaal niet te stemmen akoestische
instrumenten moet begeleiden, kunt u de algemene stem-
ming van de HP109-PE wijzigen. Voor het stemmen
maakt men in de regel gebruik van een referentienoot –
de “A4”. Meer bepaald worden alle instrumenten dan op
een bepaalde toonhoogte afgestemd.
Druk in stap 2 onder “Geavanceerde instellingen (func-
ties)” (blz. 229) op de [Piano]-knop. Het display toont nu
bv. de volgende waarde.
Het display kan maar drie cijfers weergeven. Daarom
worden enkel de laatste drie cijfers van de gekozen stem-
ming getoond. De afbeelding hierboven slaat dus op
“440.0Hz”.
Waarde 415.3Hz~440.0Hz~466.2Hz
Fabrieksinstelling440.0Hz
Deze stemming wordt gehanteerd tot u het instrument
weer uitschakelt.
* Deze instelling kunt u in een intern geheugen van de
HP109-PE opslaan (blz. 232).
■ Ander stemmingssysteem kiezen
U kunt stemmingen kiezen die in de klassieke periode
(barokmuziek e.d.) werden gehanteerd.
Vandaag de dag gaan we er eigenlijk van uit dat alle
instrumenten volgens de gelijkzwevende temperatuur
worden gestemd. In de klassieke periode werden echter
verschillende stemmingen gehanteerd. Door die te kiezen
beseft u pas goed hoe de betreffende stukken eigenlijk
bedoeld waren.
Druk in stap 2 onder “Geavanceerde instellingen (func-
ties)” (blz. 229) op de [E.Piano]-knop. Het display toont
nu bv. de volgende waarde.
U kunt kiezen uit acht verschillende stemmingen.
Fabrieksinstelling1 C
Tonica
Voor andere stemmingen dan de gelijkzwevende tempe-
ratuur moet u ook de grondtoon (tonica voor majeur en
sixt voor mineur) instellen om de juiste toonaard te kie-
zen.
Houd de [E. Piano]-knop ingedrukt, terwijl u op de
toets van de noot drukt, die als tonica moet fungeren.
De tonica wordt als volgt in het display afgebeeld:
Voor de gelijkzwevende stemming hoeft u de tonica niet
in te stellen.
* Als u tijdens de opname een andere stemming gebruikt dan de
gelijkzwevende en wilt dat die tijdens de weergave eveneens
wordt gehanteerd, moet u ze opnieuw kiezen.
* Wanneer u met andere instrumenten samenspeelt, kan het
gebeuren dat bepaalde noten vals klinken. Probeer dan de
andere instrumenten op de HP109-PE af te stemmen.
* Deze instelling kunt u in een intern geheugen van de
HP109-PE opslaan (blz. 232).
■ Stretch Tuning (andere stemmingscurve)
Vleugels worden vaak zo gestemd dat de lage noten iets
onder en de diskantnoten iets boven de toon staan
gestemd – in verhouding tot de gelijkzwevende tempera-
tuur. In het Engels noem je dit “Stretch Tuning” (uitge-
rokken stemming).
Druk in stap 2 onder “Geavanceerde instellingen (func-
ties)” (blz. 229) op de [Harpsichord]-knop. Het display
toont nu bv. de volgende waarde.
Display Stemmings-
systeem Verklaring
1Gelijkzwe-
vend
Deze stemming verdeelt een octaaf in twaalf
gelijk grote intervallen. Dit zorgt voor een
minimum aan ambiguïteit.
2Rein
(majeur)
Deze stemming lost de ambiguïteit van
kwinten en tertsen op. Ze is niet geschikt
voor melodieën, en transposities zijn hele-
maal uit den boze. Akkoorden klinken ech-
ter “mooier” dan normaal.
3Rein
(mineur)
Zelfde principe als de reine majeurstem-
ming. Deze is echter bedoeld voor het spe-
len in mineur.
4 Arabisch Deze stemming laat toe om oosterse muziek
te spelen.
Stemmingssysteem Tonica
5Kirn-
berger
Deze stemming vormt een verbetering van
de middentoon- en reine stemming en kan
voor het spelen in nagenoeg elke toonaard
worden gebruikt (III).
6 Middentoon
Een gedeeltelijk compromis van de reine
stemming, die transposities/modulaties
toelaat.
7 Pythagorisch
Deze stemming wordt aan de filosoof
Pythagoras toegeschreven. Hij zou de ambi-
guïteit tussen kwarten en kwinten opgelost
hebben. Ze is vooral geschikt voor melo-
dieën, terwijl drieklanken ietwat vals klin-
ken.
8Werck-
meister
Deze stemming combineert de middentoon-
met de Pythagorische stemming. Ze is voor
alle toonaarden geschikt (eerste techniek,
III).
OFF Normale stemming. Een goede keuze, wanneer u
twee klanken stapelt (Dual, blz. 220) of met andere
instrumenten samenspeelt.
On Een stemmingscurve waarbij de bas lager en de diskant
hoger staan gestemd dan bij de gelijkzwevende tempera-
tuur. Vooral geschikt voor pianosolo’s.
Display Stemmings-
systeem Verklaring
C C d E_ E F F G A_ A b_ b
C C D E E F F G A A B B
Display
Bena-
ming